درجات نظامی نیروهای دفاعی اسرائیل

درجه افسران ارشد نیروهای دفاعی اسرائیل

سر لشکر(فرمانده کل ستاد ارتش)	راو آلوف	רב-אלוף
سر لشکر محلی	آلوف	אלוף
سرتیپ	تات آلوف	תת-אלוף
سرهنگ	آلوف مشنیه	אלוף משנה
سرگرد	سغان آلوف	סגן אלוף
***	راو سیرن	רב סרן
***	سیرن	סרן
ستوان اول	سیغن	סגן
ستوان	سیغن میشنیه	סגן-משנה

درجه افسران گروهان و افسران دون پایه نیروهای دفاعی اسرائیل

OR-10	راو ناغاد	רב נגד
OR-9	راو سامال باخیر	רב סמל בכיר
OR-8	راو سامال متکادیم	רב סמל מתקדם
OR-7	راو سامال ریشون	רב סמל ראשון
OR-6	راو سامال	רב סמל
OR-5	سامال ریشون	סמל ראשון
OR-4	سامال	סמל
OR-3	راو تورای	רב טוראי
OR-2	تورای ریشون	טוראי ראשון
OR-1	تورای	טוראי

OR-1 معادل درجه سرباز صفر میباشد.

از درجه OR-1 الی OR-5 افسران دون پایه هستند.

از درجه OR-6 الی OR-10 افسران گروهان میباشند.

فیلد مارشال

فیلد مارشال بالاترین درجه نظامی ارتشهای جهان است. این درجه یک درجه از درجه ژنرال (چهار ستاره) در ارتش آمریکا و درجه ژنرال اوبرست (به آلمانی: Generalobesrt) در ارتش رایش سوم بالاتر است. در ارتش فعلی ایران معادل فیلد مارشال وجود ندارد و ارتشبد که بالاترین درجه ارتش ایران است معادل ژنرال (به انگلیسی: General) (چهار ستاره) ارتش آمریکا است. ورماخت یک درجه بالاتر از فیلد مارشال با عنوان رایش مارشال (به آلمانی: Reichsmarschall) هم داشت که فقط به هرمان گورینگ فرمانده لوفت وافه اعطا شد.

مفهوم و شرح وظایف ایران‌اسپهبد در زمان ساسانیان را ممکن است بتوان با مفهوم امروزی فیلد مارشال مقایسه کرد. شاهین و شهروراز دو ایران اسپهبد در زمان خسرو پرویز بودند. با این حال ردهٔ نظامی بزرگ ارتشتاران که در ارتش شاهنشاهی ایران به کار می رفت معادلی برای فیلد مارشال به شمار می آید. محمد رضا شاه پهلوی تنها کسی بود که درجهٔ بزرگ ارتشتاران داشت.

گروهبان

گروهبان نام یکی از درجات نظامی است. در ارتش به کسی گروهبان گفته می‌شود که فرمانده یک گروه باشد. گروه، نام از یگان‌های ارتشی است که معمولاً از ۸ تا ۱۲ نفر تشکیل شده‌است. هر گروه خود معمولاً از دو جوخه تشکیل می‌شود.

درجه گروهبان در نیروی زمینی برابر با درجه مهناوی در نیروی دریایی است.

پیش از دوره رضاشاه به گروهبان به طور کل «وکیل» و به گروهبان یکم «وکیل‌باشی» می‌گفتند.

سَرگُرد

سَرگُرد از درجه‌های نظامی ایران است. سرگرد فرمانده یگ گردان است که ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ سرباز دارد. سرگرد درجهٔ بالاتر از سروان و پایینتر از سرهنگ است.

پیش از دوره رضاشاه به سرگرد "یاور" می‌گفتند. معنای واژهٔ سرگرد "فرمانده گردان " است.؛ در پارسی گرد به معنای پهلوان و دلیر و جنگاور می باشد.

درجه برابر با سرگرد در نیروی دریایی درجه ناخدا سوم است.

سُتوان

سُتوان نام یکی از درجات نظامی است. در ارتش به کسی ستوان گفته می‌شود که فرمانده یک دسته باشد. دسته از یگان‌های ارتشی است که معمولاً ۳۰ تا ۴۰ نفر تشکیل شده است. در مرحله ستوانی نیز امکان ارتقاء وجود دارد و به این منظور درجات ستوان یکمی و ستوان دومی نیز داده می‌شود. ستوان نخستین درجه از درجه‌های افسری است.

واژه ستوان یا استوان در فارسی به معنی محکم و قابل اعتماد و موثق است. این واژه در پارسی‌میانه «اُستیگان» بوده است.

پیش از دوره رضاشاه به ستوان «نایب» می‌گفتند.

یونیفرم قدیمی یک ستوان در نیروی زمینی ارتش ایران

دریابان

دریابان درجه نظامی پایین تر از دریاسالار در نیروی دریایی ایران است. معادل آن در نیروی هوایی و نیروی زمینی ایران سرلشکر است.

سرکار

سرکار در ارتش جمهوری اسلامی ایران اولین لقب نظامی و خطابه جمعی پرسنل نظامی کادر و سربازان است. این لقب شامل درجه دارانی است که درجه آنها روی بازو نصب می‌گردد که شامل درجات:سرباز سوم، سرباز دوم، سرباز یکم، سرجوخه، گروهبان سوم، گروهبان دوم، گروهبان یکم، استوار دوم و استوار یکم می‌شود.

دریاسالار

دریاسالار درجه‌ای نظامی بالاتر از دریابان در نیروی دریایی ایران است. دریاسالار هم‌سنگ سپهبد در نیروی زمینی است. دریاسالار همانند Vice Admiral در نیروی دریایی آمریکا و انگلستان است.

سردوشی

سردوشی به معنی پارچه‌ای باریک است که نظامیان بر دوش جامهٔ نظامی می‌دوزند و درجهٔ نظامی را بر روی آن نصب می‌کنند. این عبارت به معنای خود درجهٔ نظامی نیز به کار می‌رود.

سردار

سردار لقبی است که در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دارندگان درجه نظامی بالاتر از سرهنگ که دوره دافوس (دانشگاه فرماندهی و ستاد) را گذرانده باشند، اعطاء می‌شود. معادل این لقب در ارتش جمهوری اسلامی ایران ٬ امیر و در زمان پیش از انقلاب ٬ تیمسار بوده است.

سرلشکر

درجه نظامی بالاتر از سرتیپ و پایین تر از سپهبد می‌باشد. معادل آن در نیروی هوایی به همین نام و در نیروی دریایی ایران دریابان است. نشان آن شامل نشان تیمساری (که در هر ارتشی متفاوت است) به علاوهٔ دو ستاره می‌باشد. این نشان بالاترین نشانی است که در حال حاضر در ایران به یک نظامی اهدا می‌شود. بلندپایه ترین فرماندهان نظامی ایران در حال حاضر، همگی سرلشگر هستند (سرلشکر فیروزآبادی فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح، سرلشکر صالحی فرمانده کل ارتش و سرلشکر جعفری فرمانده سپاه هستند). فرماندهٔ پلیس ایران معمولاً یک سرتیپ تمام می‌باشد.

پاسیار

به پایور (درجه‌دار) شهربانی که هم‌رده با سرهنگ در ارتش است پاسیار گفته می‌شود. واژه پاسیار از مصوبات فرهنگستان زبان ایران در سال ۱۳۱۸خورشیدی است.

سلطان

سلطان عنوانی‌است با معانی تاریخی مختلف. ریشه آن از لغت سلطه در عربی به معنای قدرت و فرمانروایی گرفته‌شده‌است. بعدها این عنوان به فرمانروایانی اطلاق می‌شد که دارای قدرت کامل (اینکه زیر حکم فرمانروایی دیگر نیستند) در زمان خویش بوده‌اند.

میرپنج یا میرپنجه

میرپنج یا میرپنجه در نظام دورهٔ قاجاریه، درجه و عنوان امیری که برحسب تشکیلات، ۵ تیپ که عبارت از ۱۰ فوج (هنگ) و تقریباً معادل ۵۰۰۰ تن سرباز بوده است، تحت فرمان او قرار می‌گرفت. میرپنج درجه‌ای بالاتر از سرتیپ اول و بلافاصله پایین‌تر از درجهٔ امیرتومان بوده است.

تابین

تابین به معنی زیردست و فرمانبردار، در نظام قدیم ارتش ایران به معنای سرباز بی درجه و معادل "سرباز صفر" در اصطلاح رایج امروز است.

درجه‌های نظامی قدیم ایران

• تابین
• یاور : نام امروزی: سرگرد
• میرپنج: نام بعدی امیرتومان، نام امروزی: سرلشکر
• نایب : نام امروزی: ستوان
• معین نایب : نام امروزی: استوار
• سلطان : نام امروزی: سروان
• پاسیار : نام امروزی: سرهنگ
• سرتیپ
• یوزباشی
• مین‌باشی
• سردار
• امیر تومان
• امیر لشکر نام امروزی: سرلشکر
• امیرنظام
• سپهسالار
• وکیل: نام امروزی: گروهبان
• سرجوخهٔ بحری: نام امروزی: سرناوی
• ستوان بحری: نام امروزی: ناوبان
• سروان بحری: نام امروزی: ناوسروان
• سرگرد بحری: نام امروزی: ناخدا سوم
• سرهنگ دوم بحری: نام امروزی: ناخدا دوم
• سرهنگ بحری: نام امروزی: ناخدا یکم
• امیرالبحر یکم: نام امروزی: دریاسالار
• امیرالبحر دوم: نام امروزی: دریابان
• امیرالبحر سوم: نام امروزی: دریادار

ناخُدا

ناخُدا درجه‌ایست برای افسران نیروی دریایی. ناخداسوم هم‌سنگ سرگرد و ناخدادوم و ناخدا همسنگ سرهنگ دوم و سرهنگ در نیروی زمینی است.  واژه ناخدا از ریشه پهلوی آن ناوخدای گرفته شده که معنی دارنده و صاحب کشتی را می‌داده است. در فارسی جدید این واژه به گونه ناخدا در آمد

زمینی و هوایی	دریایی
ارتشبد	دریابد
سپهبد	دریاسالار
سرلشکر	دریابان
سرتی	دریادار
سرهنگ	ناخدا
سرهنگ دوم	ناخدا دوم
سرگرد	ناخدا سوم
سروان	ناوسروان
ستوان ۳، ۲ و ۱	ناوبان ۳، ۲ و ۱
استوار ۲ و ۱	ناواستوار ۲ و۱
گروهبان ۳، ۲ و ۱	مهناوی ۳، ۲ و ۱
سرجوخه	سرناوی
سرباز ۳، ۲ و ۱	ناوی ۳، ۲ و ۱

سپهسالار

سپهسالار نام بالاترین درجه نظامی در ایران در گذشته بوده است. سپهسالار هممعنای سپهبد و سرلشکر و فرمانده کل قوا هست. در دروهٔ صفویان بالاترین مقام سپاه قزلباش، سپهسالار بوده است. تا اواخر دورهٔ قاجار نیز عنوان سپهسالار مورد استفاده بوده است، ولی پس از آن عنوانهای سرلشکر، سپهبد و ارتشبد مرسوم شده است.

القاب نظامی

در نیروهای مسلح هر کس با توجه به درجه خود دارای یکی از القاب نظامی است. شرح این القاب در ارتش به این صورت است که:

برای پرسنل تحت آموزش سرباز،

و برای درجه داران لقب سرکار به کار می‌رود.

برای پرسنل افسر، از ستوان سوم تا سرهنگ، لقب جناب استفاده می‌شود.

برای پرسنل با درجه‌های بالاتر از سرهنگ از لقب امیر (مختص بعد از انقلاب ۱۳۵۷ ایران) و یا تیمسار استفاده می‌شود.

امیر

امیر آخرین لقب نظامی در ارتش جمهوری اسلامی ایران است که به نظامیان دارای درجات نظامی بالاتر از سرهنگ که دوره دافوس (دانشگاه فرماندهی و ستاد) را گذرانده باشند بعد از لقب جناب اعطاء می‌شود و معادل این لقب در سپاه، سردار و در زمان پیش از انقلاب تیمسار بوده است. این لقب شامل دارندگان درجات:سرتیپ دوم، سرتیپ، سرلشگر، سپهبد و ارتشبد می‌شود.

درجه نظامی

درجه نظامی یا درجه‌بندی نظامی، سامانه‌ای منظم برای تشخیص سلسله مراتب در نیروهای مسلح یا نهادهایی است که توسط نظام سازماندهی می‌شوند. معمولاً یونیفرم و علائم نصب‌شده بر روی آن نشانگر درجهٔ یک نظامی است. متفکران از گذشته‌های دور به مزایای سامانه‌های درجه‌بندی نظامی در طول عملیات‌ها و در زمینه‌های پشتیبانی، فرماندهی و هماهنگی پی برده بودند. با گذشت زمان عملیات‌های نظامی بزرگتر و پیچیده‌تر شدند که این موضوع باعث شد تا سامانه‌های درجه‌بندی نیز به نسبت پیچیده‌تر گردند.

امروزه تقریباً در تمام نیروهای مسلح جهان از درجه‌های نظامی استفاده می‌شود. در برخی مقاطع، کشورهای کمونیست استفاده از درجه را منع کردند (مثل ارتش سرخ روسیه شوروی در فاصلهٔ سال‌های ۱۹۱۸ تا ۱۹۳۵، ارتش آزادی‌بخش خلق چین از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۸۸ و ارتش آلبانی از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۹۱). اما پس از این که در عمل به مشکلات عملیاتی مربوط به فرماندهی و کنترل برخوردند استفاده از آن را بار دیگر قانونی ساختند.