لاکهید مارتین آر کیو ۱۷۰ سنتینل(به انگلیسی: Lockheed Martin RQ-170 Sentinel) یک هواپیمای شناسایی است که توسط لاکهید مارتین و توسط نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا در عملیات آزادی پایدار مورد استفاده قرار گرفته‌است. از مشخصات این هواپیما اطلاعات اندکی به بیرون درز پیدا کرده‌است، اما کارشناسان نظامی معتقدند که دارای قابلیت هواپیما رادارگریز بوده و دارای ابزارهای شناسایی و احتمالا قادر حمل سلاح نیز هست. اولین بار از این هواپیمای جاسوسی در افغانستان و طی «عملیات آزادی پایدار» استفاده شد، به همین خاطر به این هواپیما لقب جانور قندهار داده شده است. تکنولوژی بکار گرفته شده در این هواپیما با تکنولوژی به کار گرفته شده در هواپیماهای یو اس بی  ۲ و جنگنده اف-۳۵ لایتنینگ ۲ همسان است. تاییدهایی مبنی بر استفاده از این هواپیما در آسمان ایران و پاکستان صورت گرفته‌است. در دسامبر ۲۰۱۱، نیروهای ایرانی در ادعایی اعلام کردند که با هک‌کردن سامانه‌ی کنترل این پهباد و در اختیار گرفتن کنترل آن را در ایران به زمین نشانده‌اند. نیروی هوایی آمریکا نیز از گم‌شدن یک دستگاه از این پهباد خبر داد ولی حاضر نشد تا اصالت پهباد نمایش داده‌شده در تلویزیون ایران را تایید یا تکذیب نماید. از این پهباد برای عملیات جاسوسی در کره شمالی از پایگاهی در کره جنوبی نیز استفاده شده‌است.

سابقه عملیاتی

اسکادران ۳۰ شناسایی ارتش آمریکا، از این پهباد استفاده می‌نماید. این اسکادران که پایگاهش در فرودگاه آزمایش برد تونوپا در نوادا است، از اول سپتامبر ۲۰۰۵ فعالیت خود را آعاز نمود. آر‌کیو ۱۷۰ در افعانستان نیز از اواخر سال ۲۰۰۷ به کار گرفته شد. این روش استفاده به همراه مخفی‌کاری‌های صورت گرفته در ارتباط با این پهباد باعث شده تا بیل سویتمن به آن لقب جانور قندرهار را بدهد این پهباد در افغانستان بکار گرفته‌شد، با وجود آنکه طالبان نیز فاقد دستگاه‌های راداری است از این رو به نظر بیشتر برای جاسوسی از ایران و پاکستان مورد استفاده قرار گرفته است. در دسامبر ۲۰۰۹ روزنامه‌ جوونگ آنگ دیلی از کره جنوبی در خبری از پرواز آزمایش این پهباد در کره جنوبی اطلاع داد. این پروازها از چند ماه پیش آغاز شده و با هدف جایگزینی هواپیماهای قدیمی شناسایی لاکهید یو‌۲، از سوی پایگاه هوایی اوسان صورت می‌گرفت.. بیل سویتمن در پاسخ به این گزارش از احتمال استفاده در افعانستان و کره‌جنوبی برای زیرنظر گرفتن تحرکات موشکی پاکستان و کره‌شمالی خبر داد.

سرنگونی در ایران

گزارش‌هایی مبتنی بر اینکه پهباد ار‌کیو در حال جاسوسی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران بوده، از سوی مقامات ایرانی مطرح شد ولی از سوی مقامات آمریکایی تایید نشد.مقامات نظامی ایران در تاریخ یکشنبه ۱۳ آذر ۱۳۹۰ اعلام کردند که یک فروند هواپیمای جاسوسی از نوع لاکهید مارتین آر کیو ۱۷۰ سنتینل را در شرق ایران با کمترین خسارت ممکن سرنگون کرده و اکنون آن را در اختیار دارند. همچنین ادعا شده بود که این کار با استفاده از در اختیار گرفتن کنترل هواپیما صورت گرفته است. دولت ایران فیلمی را در تاریخ ۸ دسمابر ۲۰۱۱ در تلویزیون رسمی کشور نشان داد که پهباد سرنگون شده در آن به نمایش گذاشته شد.، که دچار صدمه‌ی قابل ملاحظه‌ای نشده‌بود. در پی انتشار تصاویر این هواپیما وزارت دفاع آمریکا بیانیه‌ای را منتشر ساخت که در آن اذعان شده‌ بود که کنترل این پهباد از هفته‌ گذشته و در طی «عملیاتی پروازی در شرق افعانستان» از دست رفته‌است. این بیانیه نوع هواپیما را مشخص نمی‌کرد و نیز بیان می‌داشت که درباره این موضوع تحقیقات بیشتری صورت خواهد گرفت.

در ۵ دسامبر ۲۰۱۱، منابعی در ارتش آمریکا تایید نمودن که هواپیمای بدون سرنشین از نوع آر‌کیو ۱۷۰ بوده و اکنون در اختیار نیروهای ایرانی است. منابع رسمی تا زمان نمایش این هواپیما از سوی ایران از تایید این خبر امتناع کردند. در ۸ دسامبر ۲۰۱۱، منبعی رسمی در آمریکا که نمی‌خواست نامش فاش شود به واشنگتن پست گفت: « آمریکا به دلیل آنکه به پهباد دسترسی ندارد نمی‌تواند اصالت آن را تایید نماید.» و اما در ادامه نیز خاطر نشان ساخت « ما هیچ نشانه‌ایی از سرنگونی آن با استفاده از پدافند هوایی نیافتیم ». متخصصی دیگر نیز بیان داشت که « سوال اصلی در این مورد سالم ماندن پهباد است»، چرا که با آنکه در ارتفاعی بسیار بلند پرواز می‌کرده باید در هنگام فرود دچار صدمه می‌شده است. سرهنگ نیروی دریایی ارتش آمریکا، جان کیربی، که یکی از سخن‌گویان پنتاگون نیز هست در کنفرانسی مطبوعاتی در ۸ دسامبر، از بررسی اصالت ویدیو توسط متخصصان صحبت نمود. کربی و سخن‌گوی دیگر پنتاگون، جورج لیتل، از اعلام نظر دیگری مبنی بر اصالت یا تقلبی بودن پهباد نمایش داده‌شده طفره رفتند. در ۶ دسامبر، ایالات متحده اعلام نمود که پهباد سقوط کرده در نزدیکی فضای ایران، برخلاف مطالب اعلام شده متعلق به سازمان سیا بوده و نه آیساف. ایالات متحده از بیان اصالت پهباد نمایش داده‌شده در تلویزیون ملی ایران خودداری نمود. اگرچه یک مقام رسمی سابق آمریکا از اصالت پهباد آرکیو ۱۷۰ خبر داد که از آن برای بررسی تجهیرات هسته‌ایی ایران استفاده می‌شده است.