کمان۹۹، بزرگترين عملیات هجومی نیروی هوایی در آغاز جنگ
ساعت ۱۴روز سيويكم شهريور ماه سال ۵۹رژيم بعث عراق با زيرپا گذاشتن تمام آنچه كه در عرف و قوانين جهاني ميگنجيد ، غافلگيرانه و ناجوانمردانه به ۱۵پايگاه نيروي هوايي و فرودگاه ايران حمله كرد. عراق در اين حملات با توجه به پيش بيني برنامهريزان و استراتژيستهاي اين كشور و غربيها كه توان عملياتي نيروي هوايي ايران را بيش از۳۰درصد برآورد نميكردند، درنظر داشت ضمن پيشگيري ازهرگونه عمليات احتمالي انتقامجويانه، راه را براي مقاصد بعدي خود باز كند، اما با توجه به ضرورت پاسخ سريع به دشمن، تنها دو ساعت پس از حملات هوايي عراق، خلبانان تيزپرواز نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران با انجام عملياتي بنام "انتقام" در قالب دو گروه پروازي "البرز" و "آلفا رد" پاسخ قاطعي به استراتژيستهاي غربي دادند."البرز" نخستين گروه پروازي بود كه از پايگاه ششم شكاري در بوشهر ساعت ۱۶و ۳۰دقيقه ، نخستين حملات هوايي خود را عليه عراق آغاز كرد و هواپيماي فانتوم" اف-۴ئي" اين گروه، پايگاه هوايي "شعيبيه" در استان بصره عراق را در هم كوبيد. ساعت ۱۷و ۲۵دقيقه نيز تيم "آلفا رد" ازپايگاه سوم شكاري در همدان (شهيد نوژه) وارد عمليات شد و پايگاه هوايي "كوت" دراستان"ميسان" را آماج حملات خود قرار داد. نظراصلي فرماندهان نيروي هوايي ازاجراي سريع اين عمليات در حقيقت آغاز جنگي رواني عليه استراتژيستهاي ارتش عراق بود، چرا كهآنان حملات هوايي خود عليه نيروي هوايي جمهوري اسلامي ايران را با اتكا بر اين باور طراحي كرده بودند كه نيروي هوايي توان پاسخگويي به تهاجم را نخواهد داشت و بيدرنگ پس ازحملات، شيرازه اين نيرو ازهم گسيختهشده و اركان نظام فرو خواهد ريخت. از سوي ديگر نظر فرماندهان، براعلام توان مقاومت، مقابله بهمثل، سرعت، قدرت كوبندگي و قابليت انعطاف نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران به زمامدار عراق بود تا شايد آنان را از ادامه خشونت و دشمني آشكار باز دارد. اما اصرار نيروي هوايي عراق بر ادامه حملات باعث شد تا صبح روز يكم مهر ماه با يكي از بزرگترين پاسخهاي هوايي جهان مواجه شوند. به اين ترتيب ايران در بزرگترين عمليات هوايي خود به عراق ، يكي از بزرگترين ارتشهاي جهان در آن زمان را در بهت و حيرت فرو برد. عمليات هوايي ايران با رمز "كمان "۹۹ آغاز شد كه نمادي بود از پرتاب آتش خشم ملت ايران به سوي متجاوز و يادآور حماسه "آرش كمانگير" در تعيين مرزهاي دو كشور ايران و توران ، ضمن اينكه عدد ۹۹از طرح ۹۹صفحهاي نبرد البرز الهام گرفته شده بود. در اين رزم هوايي كه سراسر خاك عراق از شماليترين تا جنوبيترين مدار از جمله پايگاههاي هوايي " كركوك " ، " موصل"، "رشيد حبانيه"،"ناصريه"، "شعيبيه"،"كوت" و "مثني" راتحت پوشش قرار ميداد، كارخانجات هواپيماسازي ، پايگاههاي هوايي، مخازن سوخت و مهمات ، پناهگاههاي هواپيماها، تاسيسات و كارخانجات خدمات هواپيمايي، سولهها و پناهگاههاي اسكادرانهاي تعمير و نگهداري، راههاي خزش، انبارهاي مهمات، انبارهاي آمادي و قطعات پشتيباني كننده هواپيماها، رادارهاي هدايتكننده هواپيماهاي جنگي، برجهاي مراقبت و كنترل سامانههاي فرماندهي، مراكزمخابراتي وانواع آنتنها در تيررس خلبانان قرار گرفت تا با زمينگير شدن هواپيماهاي دشمن، احتمال حملات هوايي به كشور در آينده كاهش يابد. ضمن اينكه، اجراي موفقيت آميز اين عمليات علاوه بر كسب برتري هوايي در مناطق نبرد و مناطق عملياتي به سيادت هوايي ايران منتهي ميشد و چنانچه خلبانان نميتوانستند به چنين هدف بزرگي دست يابند، دست كم به برتري و يا حداقل برابري هوايي ميرسيدند. همزمان با طلوع آفتاب و آغاز روشنايي روز يكم مهرماه ۱۳۵۹در سرزمين عراق باابلاغ رمز "كمان۹۹ " ۱۴۰ ، فروند هواپيماهاي جنگنده بمبافكن با پشتيباني ۶۰فروند هواپيماي رهگير شكاري و سوخت رسان از پايگاههاي هوايي كشور به غرش درآمدند و باندهاي پروازي را پشت سرگذاشتند. هر گروه با بهرهگيري از سوختگيري هوايي براي انهدام هدفهاي دور دست و يا بدون عمليات سوختگيري در هوا براي هدفهاي در دسترس، فضاي كشور عراق را شكافتند و آسمان اين كشور را براي رسيدن به اهداف خود در نورديدند. در اين عمليات، خلبانان پايگاه دوم شكاري تبريز با ۴۸فروند هواپيماي جنگنده- بمبافكن تايگر "اف۵يي" پايگاه هوايي موصل در بخش شمالي عراق در استان نينوا را در هم كوبيدند، تيز پروازان پايگاه سوم شكاري همدان با ۱۶ فروند هواپيماي جنگنده بمبافكن فانتوم "اف۴يي" به پايگاه هوايي "كوت" در استان"ميسان" حمله كردند. همزمان خلبانان پايگاه چهارم شكاري دزفول با ۴۰ فروند هواپيماي جنگنده بمبافكن تايگر "اف۵يي" پايگاه هوايي ناصريه را در استان "ذيقار" عراق آماج حمله خود قرار داده و خلبانان پايگاه ششم شكاري بوشهر نيز با ۱۲فروند هواپيماي فانتوم " اف۴يي" به پايگاه هوايي شعيبيه دراستان بصرهعراق حملهكردند و تيزپروازان پايگاه يكم شكاري مهرآباد تهران با ۱۲فروند هواپيماي فانتوم " اف۴يي" و "اف ۴دي" پايگاههوايي "الرشيد" در جوار بغداد را در هم كوبيدند. پايگاههاي هوايي "حبانيه" شامل "تموز" و"هضبه" در غرب بغداد، فرودگاه بينالمللي بغداد، پايگاه هوايي كركوك ، فرودگاه المثني و برخي فرودگاه ها از جمله اهداف ديگري بودند كه در امواج بعدي حملات هوايي بمباران شدند. بانگاهي دقيقتر بهاين عمليات از زاويه استراتژيك مشخص ميشود برآوردهاي هوايي دشمن حكايت از زمينگير بودن نيروي هوايي ايران داشت و انجام چنين عمليات هوايي سنگيني در مدتي كوتاه كه تخمين آن براي بزرگترين استراتژيست -هاي نظامي نيز آسان بنظر نميرسيد، ميتوانست معادلات دشمن درسرنگوني نظام اسلامي و جداسازي استان خوزستان از پيكر ايران را باطل كند. در پي اين عمليات رعد آسا ، نيروي هوايي عراق براي مدت طولاني نيمي از توان عملياتي خود را از دست داد و تا مدتها پس از آن پايگاههاي هوايي اين كشور قادر به استفاده از تمام و يا بخشي از توان رزمي خود نبودند،بطوريكه پايگاه هوايي الرشيد به عنوان يكي از مهمترين پايگاههاي هوايي عراق تا ۶۹ روز پس از اين رزم هوايي غيرعملياتي بود وموجب كاهش توان رزمي هوايي دشمن و كاهش فعاليتهاي هوايي بر فراز جبهههاي زميني و كسب برتري هوايي براي دلاور مردان عرصه پيكار شد. در اين عمليات كه عمدهترين عمليات تاكتيكي هوايي در عرف جهان هوانوردي نظامي محسوب ميشود، نهاجا از دو نوع هواپيماي جنگنده بمبافكن" اف۴يي" ملقب به " فانتوم "۲و " اف۵يي" ملقب به " تايگر "۲براي بمباران اهداف خود بهره برد. كشورهاي دوست و همپيمان عراق شامل كشورهاي عرب منطقه و برخي كشورهاي اروپايي نظير فرانسه و آلمان و از همه مهمتر ايالات متحده آمريكا با پاسخ قاطع نيروي هوايي ايران بيهيچ ترديدي دريافتند كه محاسبات آنان چندان دقيق و مبتني براطلاعات درست و حقايق نبوده و ارتش ايران ، از توان دفاعي قابل توجهي برخوردار است. خبرگزاريهاي خارجي نيز پس از اين عمليات با اذعان به مهارت خلبانان ايراني و قابليتهايي كه در عرف اين جنگندهها پيش بيني نشده ، مجبور به بازتاب اين حمله گسترده شدند. آنان پرواز خلبانان ايراني را اعجاب برانگيز و قابليت مانور آنان را در برابر پدافند هوايي بغداد بينظير توصيف كردند، اما آنچه در لابلاي اين اخبار بيشتر به چشم ميخورد ضربه روحي شديد و وحشتي بود كه زمامدار عراق و سياستمداران غربي متحمل شدند.