نگاه موشکافانه به آسیب شناسی نحوه خدمت سربازی
امید.م....پسر نان آور خانواده 2 خواهر و مادرش.پدر نداشت.پای صحبتش که می نشستی دوست داشتی به حالش گریه کنی.واقعا از لحاظ روحی مشکل پیدا کرده بود.وقتی گریه می کرد صدای هق هقش تموم بخش رو پر می کرد.حتی بیمار روانی که حالش دست خودش نبود.متاثر می شد و سکوت می کرد.چرا نمی شه به شهر خودش منتقل بشه؟تا این همه نگران تنهایی و خرج خانوادش نباشه؟
حسین.ش......خودشو به مریضی زده بود تا بتونه معاف بشه.مثلا تشنج و تنگی نفس به خاطر استرس حضور در پادگان پیدا می کرد.وقتی مثلا تشنج می کرد و آب مقطر رو به عنوان آمپولی جهت رفع مشکلش می زدیم و می گفتیم این زیادیش خطر داره خوب شدی بگو .سریعا می گفت خوب شدمو بلند می شد.یعنی حضور در پادگان سخت تراز اینجاست؟
محمد.ن......اینقدر افسردگیش شدید بود که یک کلمه حرفم نمی زد.و تو لیست الکترو شوک جهت درمان قرار گرفت.
حسن.پ......رگ دستشو زده بود و خیلی تحریک پذیر بود.آروم نمی گرفت.حتی تو بخش با شلنگ آب می خواست خودشو به اصطلاح خودمون دار بزنه.مجبور شدیم به خاطر آسیب نرسوندن به خودش.فیکسش کنیم.
اولين جلسه شوراي استاني پيشگيري از وقوع جرم اصفهان در سال جاري با عنوان نحوه خدمت سربازي و تاثير آن بر ارتكاب جرايم از ديدگاه امنيتي، قضايي، فرهنگي، اجتماعي با حضور مدیران قضایی و فرماندهان برگزار شد
.رئيس سازمان قضايي نيروهاي مسلح استان اصفهان در اين جلسه گفت: چنانچه سربازان وظيفه در نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران به خدمتشان رنگ و بوي خدايي بدهند و بعضي از فرماندهان و مسؤولان نيروهاي مسلح نيز نگرش و روش بهرهگيري از سربازان وظيفه را در دوران خدمت سربازي اصلاح نمايند، مطمئناً خانوادهها بيش از پيش اعتماد خواهندكرد و رغبت و انگيزه جوانان در انجام خدمت سربازي افزايش خواهد يافت.
ابراهيم مهرانفر با اشاره به تأثيرات خدمت مقدس سربازي به مفهوم واقعي كلمه در جامعه، افزود: دوران سربازي زماني شروع ميشود كه آغاز دوره طوفاني براي جوانان است و در اين دوران، احساسات، عواطف و اختلالات دروني آنها باعث بروز برخي مشكلات است كه آثار خود را در نيروهاي مسلح نشان خواهد داد.
.
جانشين ارشد نظامي آجا در استانهاي اصفهان، يزد و چهارمحال بختياري نيز در اين جلسه گفت: تحقيقات ميداني كه در سال 84 در اين يگان صورت گرفت، مشخص شد كه دانشآموزان نظامي به نسبت سربازان از سلامت رواني كاملتري برخوردارند و سربازاني كه در دوران آموزشي بسر ميبرند به نسبت سربازان بعد از آموزش مشكلات روحي كمتري دارند و بر اين اساس، برنامههاي خاصي را براي سربازان در سطوح مختلف پيشبيني و اجرا مي نمائيم.
امير سرتيپ دوم مظفر اژدري تصريح كرد: در عرف فعلي نگاه يك جوان به خدمت سربازي، نگاهي است كه بايد از سر اجبار به آن تن دهد تا در ادامه زندگي با مشكلي از حيث نداشتن كارت پايان خدمت مواجه نشود. اين طرز نگاه، خدمت را در مقام تحكم قرار داده و آنان را به اين باور رسانده كه با رفتن به سربازي عملاً 18 ماه از روند زندگي عقب ميافتند و اين جريان زمينهساز شروع بحران روحي و عاطفي درآنان است.
وي افزود: يك جوان به واسطه وابستگي خود به خانواده، دوست و همسر داراي انشعابات اخلاقي، عاطفي و روحي است. ميزان هجمهاي كه براي رفتن به خدمت بر او وارد ميشود بسته به ميزان تعلق او به اعضا يا كارها، سبب ميشود جوان در موقعيتي حساس قرارگيرد و اين شرايط ميبايست از سوي مسؤولان امرآسيبشناسي شده و در قالب «طرح خوشايندسازي سربازي» بگنجد.
امير اژدري يكي ديگر از عوامل مؤثر در ناسازگاري برخي از سربازان در محيط خدمت را ضعف شخصيت و عدم انطباق رفتاري با هنجارهاي درون سازماني دانست و افزود: فرايند ناسازگاري، زمينههاي ارتكاب تخلفات و جرايم را فراهم ميسازد و از طرفي به دليل توزيع سربازان در ابتداي خدمت، بدون در نظر داشتن نوع مأموريت آنان در يگانها، به طور طبيعي پيامدهاي ناگوار عدم نظمپذيري، رفتارهاي نابهنجار و در نهايت ارتكاب جرايم را به همراه دارد.
وي راهكارهاي اصلاحي براي جلوگيري از رفتارهاي مجرمانه سربازان را شامل: برگزاري آزمون شخصيت بر روي كليه داوطلبان خدمت سربازي، تعريف دقيق از موقعيتهاي خدمتي در نيروهاي مختلف و توزيع بهينه و مناسب آنان بر حسب يافتههاي آزمون مذكور، ارائه تسهيلات مناسب در نيروهاي مسلح به منظور ارتقاء سطح بهداشت رواني سربازان و راه اندازي مراكز خدمات مشاورهاي و راهنمايي در نيروهاي مسلح بر شمرد.
در ادامه اين جلسه، جانشين فرماندهي انتظامي استان اصفهان گفت: بر اساس تحقيقات و بررسيهايي كه در ناجا انجام شده است بخشي از مشكل و جرايم سربازان به بضاعت مالي آنان بر ميگردد كه بايستي در اين خصوص چارهاي انديشيده شود.
سرهنگ مردانپور افزود: نحوه مديريت و بكارگيري سربازان از ديگر مشكلاتي است كه در روحيه خدمتي آنان موثر است. مثلاً بكارگيري سربازان در تخصص مربوطه ميتواند بر افزايش روحيه خدمتي آنان مؤثر باشد.
وي بر رعايت عدالت و انصاف در بكارگيري سربازان تأكيد كرد وگفت: برخي سربازان در جاهاي خوب و سربازاني كه موقعيت اجتماعي مناسبي ندارند در مكانهاي سخت به خدمت گمارده ميشوند. اين عدم رعايت عدالت در تقسيم سربازان منجر به نارضايتي و ارتكاب جرايم توسط آنان ميگردد.
رئيس بازرسي صنايع هواپيماسازي نيز در اين جلسهگفت: دوران خدمت سربازي را بايستي فرصتي براي يگانها و جوانان بدانيم و سربازان بايستي مورد تربيت اجتماعي قرارگرفته تا خانوادهها با اطمينان كامل فرزندان خود را به خدمت بفرستند.
انصاري افزود: فرماندهان بايد آموزش برخورد صحيح با جوانان را كسب نمايند و احترام به سرباز، تقدير از آنان در جمع، فراهم نمودن امكان ادامه تحصيل ايشان و ارتباط با خانواده آنان جهت شناسايي روحيات، ميتواند در پيشگيري از ارتكاب جرايم مؤثر باشد.
در ادامه اين جلسه، معاونت نيروي انساني سپاه صاحب الزمان(عج)استان اصفهان با بيان اين كه بايستي ديدگاه خود را نسبت به سربازان اصلاح نماييم، افزود: نگاه فرماندهان نسبت به خدمت سربازي بايد اصلاح گردد در ارتكاب جرايم اكثراً سرباز را مقصر اصلي ميدانيم در حاليكه بايستي علل بروز آسيبهاي اجتماعي ريشهيابي و با علل اصلي آن مبارزه شود.
سرهنگ ميرزا اميري، با اشاره به اين كه برگزاري دوره اي با عنوان كارآفريني براي سربازان در سپاه، گفت: بر اساس اين طرح، سربازان در10 روز اول خدمت تحويل معاونت آموزش شده و يك دوره كارآفريني طي مينمايند. يكي از محاسن اين طرح اين است كه سرباز احساس ميكند يگان به وي بها و شخصيت داده و سود بعدي آن نيز براي خود يگان است. متعاقباً اين سربازان آموزش ديده مطابق نظرات معاونت آموزش و براساس مهارت مكتسبه، تقسيمبندي و بكارگيري ميشوند و اين امر دركاهش جرايم مؤثر ميباشد.
وي استفاده تخصصي از سربازان و افسران وظيفه را بسيار مهم دانست و افزود: بايد در ساختار نيروهاي مسلح اين موارد اصلاح شود و حجم برنامهها با استعداد كمي وكيفي سنخيت داشته تا بازدهي بيشتري داشته باشد.
در ادامه اين جلسه، مصطفي وطنخواهان دادستان نظامي استان اصفهان به پيامدهاي عفوها و بخشش هاي سنواتي سربازي اشاره كرد و عوامل برون سازماني و درون سازماني تأثيرگذار بر نحوه خدمت سربازي را برشمرد.